Source: Bloomberg, TISCO Economic Strategy Unit (TISCO ESU)
- ในวันที่ 5 พ.ย. 2025 คณะผู้พิพากษาของศาลฎีกาได้มีการนัดไต่สวนคดีทางวาจา เรื่องการตั้งกำแพงภาษีศุลกากรของ ปธน. โดนัลด์ ทรัมป์ ผ่านกฎหมาย “International Emergency Economic Power Act: IEEPA” ว่าเป็นไปตามขอบเขตที่กฎหมายกำหนดหรือไม่
- ทั้งนี้ หากย้อนไปในเดือน พ.ค. และ ส.ค. 2025 ศาลการค้าระหว่างประเทศและศาลอุทธรณ์ได้ตัดสินว่าปธน. ทรัมป์ ใช้อำนาจของฝ่ายบริหารเกินกว่าขอบเขตที่กฎหมายกำหนด ส่งผลให้คดีเดินหน้ามาสู่กระบวนการขั้นสุดท้ายที่ศาลฎีกา โดยประกอบไปด้วยคณะผู้พิพากษา 9 ท่าน
- โดยในช่วงการไต่สวน คณะผู้พิพากษาส่วนใหญ่ได้มีการตั้งคำถามที่เข้มงวด อีกทั้งยังมีการแสดงความเห็นที่แตกต่างกับทนายของฝ่ายปธน. ทรัมป์ ส่งผลให้ตลาดพนันและผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายหลายส่วนมองว่า ภาษีศุลกากรที่ตั้งผ่านกฎหมาย IEEPA อาจถูกยกเลิกไปในท้ายที่สุด โดยความเห็นบางส่วนของผู้พิพากษาในการไต่สวนมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
- นายจอห์น โรเบิร์ตส์ (ประธานศาลฎีกา) ได้แสดงความเห็นว่า การจัดเก็บภาษีกับคนอเมริกันเป็นอำนาจของสภามาโดยตลอด
- ขณะที่นางซอนย่า โซโตมายอร์ (ผู้พิพากษา) ระบุว่า การจัดเก็บภาษีเป็นอำนาจของสภามิใช่ประธานาธิบดี
- ส่วนนางเคตันจี แจ็คสัน (ผู้พิพากษา) ได้ตั้งคำถามมาที่ตัวกฎหมาย IEEPA โดยระบุว่ากฎหมายข้อนี้ถูกออกแบบมาเพื่อจำกัดอำนาจของประธานาธิบดีผ่านการประกาศภาวะฉุกเฉิน
- ด้านนายเบรตต์ คาวานอ (ผู้พิพากษา) ได้พยายามเปิดโอกาสให้ทนายได้มีการอธิบายเหตุการณ์ในอดีตที่ปธน. นิกสัน เคยใช้ภาษีศุลกากรว่ามีบรรทัดฐานใดที่สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับบริบทปัจจุบันบ้าง
- ขณะเดียวกัน ผู้พิพากษาบางส่วน อาทิ นายซามูเอล อาลิโตและนายคลาเรนซ์ โทมัส มีการแสดงความเห็นไปทางสนับสนุนการใช้ภาษี IEEPA ของฝ่ายบริหาร
- การไต่สวนครั้งนี้เป็นเพียงการรับฟังความเห็นเท่านั้น ซึ่งคำตัดสินสุดท้ายของศาลฎีกาจะออกมาในภายหลัง โดยอ้างอิงแนวทางปฏิบัติของศาลชั้นต้นและอุทธรณ์ที่พิจารณาคดีนี้ด้วยความเร่งด่วน (Expedited Schdule) เรามองว่าศาลสูงสุดก็มีแนวโน้มที่จะปฏิบัติในแนวทางเดียวกัน ส่งผลให้คำตัดสินอาจออกมาในช่วงเดือน ธ.ค. 2025 หรือ ม.ค. 2026 ก็ล้วนเป็นไปได้ทั้งสิ้น แต่จะไม่ช้าไปกว่าเดือน มิ.ย. 2026 นอกจากนี้ ในกรณีที่ศาลฎีกาตัดสินว่าฝ่ายบริหารใช้อำนาจเกินกว่าขอบเขตที่กฎหมายกำหนด รัฐบาลสหรัฐฯ อาจจำเป็นต้องเวรคืนภาษีีที่เคยจัดเก็บไป แต่เรามองว่าไม่น่าจะเกิดขึ้นทันที เนื่องจากวงเงินที่ค่อนข้างใหญ่ (ประเมินว่าราวหนึ่งแสนล้านดอลลาร์สหรัฐฯ) ซึ่งจะขึ้นอยู่กับมุมมองของศาลว่าเห็นควรให้คืนในกรอบระยะเวลาใดและไม่กระทบกับภาคการคลังและการระดมทุนมากนัก
- เรามองว่าการตั้งกำแพงภาษีของปธน. ทรัมป์ หากในท้ายที่สุดไม่สามารถใช้ IEEPA ในการตั้งกำแพงภาษีแบบทั่วหน้า ปธน. ทรัมป์อาจหันไปใช้กฎหมายมาตรา 232 และ 301 เพื่อตั้งกำแพงภาษีเช่นเดียวกับที่มาของภาษีเหล็ก อลูมิเนียม ทองแดง เฟอร์นิเจอร์และรถยนต์ หรือที่เคยขึ้นภาษีกับประเทศจีนในรอบ Trade War 1.0 แต่อาจใช้ระยะเวลาอย่างน้อย 6 – 12 เดือน ขึ้นอยู่กับการศึกษาของกระทรวงพาณิชย์และผู้แทนการค้า
- นอกจากนี้ ยังมีมาตรา 122 ที่อนุญาติให้ปธน. สหรัฐฯ สามารถบังคับใช้ภาษีศุลกากรในอัตรามากสุดที่ 15% หรือจำกัดโควตานำเข้าเป็นเวลา 150 วัน กับประเทศที่เกินดุลการชำระเงินกับสหรัฐฯ ในระดับสูง ซึ่งการประกาศใช้มาตรานี้ไม่จำเป็นต้องมีการสืบสวนสอบสวน เพราะฉะนั้น อาจสามารถใช้ทดแทนกับการใช้ IEEPA ได้ชั่วคราว
- ในด้านผลกระทบต่อตลาดทุน เราประเมินว่าในกรณีที่ศาลฎีกาตัดสินว่าฝ่ายบริหารใช้อำนาจเกินกว่าขอบเขต และจำเป็นต้องยกเลิกกำแพงภาษีที่ตั้งขึ้นมาจาก IEEPA จะเป็นกรณีที่สร้างความผันผวนให้กับตลาดมากกว่า เนื่องจากแม้อัตราภาษีสินค้านำเข้าจะปรับลดลงในระยะสั้น ทว่าก็จะเป็นการนำสถานการณ์กลับไปสู่ความไม่แน่นอน (High uncertainty) ในระหว่างที่ทรัมป์นำกฎหมายมาตราอื่น ๆ มาใช้ทดแทน ส่งผลให้บรรยากาศการลงทุนกลับในคล้ายกับในช่วงก่อนการเจรจาการค้าระหว่างประเทศอีกครั้ง ซึ่งคาดจะทำให้เกิดแรงขายทำกำไรมากกว่าในกรณีที่ทรัมป์ชนะคดี (Status quo)
Today’s Data Releases
- เยอรมนี: ยอดส่งออก (Exports) เดือน ก.ย.
- สหรัฐฯ: การจ้างงานนอกภาคการเกษตร (Change in Nonfarm Payrolls), อัตราการว่างงาน (Unemployment Rate) เดือน ต.ค. และะดัชนีความเชื่อมั่นผู้บริโภคของมหาวิทยาลัยมิชิแกน (U. of Mich. Sentiment) เบื้องต้น เดือน พ.ย.
- จีน: ยอดนำเข้า – ส่งออก (Exports-Import) และดุลการค้า (Trade Balance) เดือน ต.ค.
Key economic indicators
Source: Bloomberg, TISCO Economic Strategy Unit (TISCO ESU)
ติดตามช่องทางมิติหุ้นเพื่อรับข่าวสารตลาดทุนได้ตามลิงค์ด้านล่าง
Web : https://www.mitihoon.com/
Facebook : https://www.facebook.com/mitihoon
Youtube : https://www.youtube.com/@mitihoonofficial7770
Tiktok : www.tiktok.com/@mitihoon
