TISCO พรรคร่วมรัฐบาลญี่ปุ่นสูญเสียเสียงข้างมากทั้ง 2 สภาเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ปี 1955

• การเลือกตั้งสภาสูงของญี่ปุ่น (Upper house election) เมื่อวันที่ 20 ก.ค. 2025 ที่ผ่านมา ส่งผลให้พรรคเสรีประชาธิปไตยแห่งญี่ปุ่น (LDP) และพรรค Komeito ซึ่งเป็นพรรคร่วมรัฐบาลสูญเสียที่นั่งจำนวนมากในการเลือกตั้งวุฒิสภาดังกล่าว โดยพรรคร่วมรัฐบาลได้เพียง 47 จาก 125 ที่นั่งที่แข่งขันกันในการเลือกตั้งวุฒิสภา ซึ่งไม่ถึงเกณฑ์ 50 ที่นั่งที่จำเป็นเพื่อรักษาเสียงข้างมาก (Majority) โดยเมื่อรวมกับที่นั่งที่ไม่ได้มีการเลือกตั้ง จะส่งผลให้พรรคร่วมรัฐบาลเหลือที่นั่งเพียง 122 ที่นั่งจาก 248 ที่นั่ง ซึ่งต่ำกว่า 125 ที่นั่งที่จำเป็นเพื่อรักษาเสียงข้างมากในวุฒิสภา ขณะที่พรรคฝ่ายค้านขนาดเล็ก เช่น พรรค Democratic Party for the People (DPP) และพรรคขวาจัดอย่าง Sanseito ได้รับคะแนนนิยมเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญจากการที่ประชาชนไม่พอใจในการบริหารงานของพรรคร่วมรัฐบาล โดยเฉพาะประเด็นเรื่องค่าครองชีพที่เพิ่มสูงขึ้นต่อเนื่อง
• การสูญเสียเสียงข้างมากในวุฒิสภาดังกล่าวเกิดขึ้นหลังจากที่พรรคร่วมรัฐบาลสูญเสียเสียงข้างมากในการเลือกตั้งสภาผู้แทนราษฎรเมื่อเดือนตุลาคม 2024 และสะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองครั้งสำคัญของญี่ปุ่น โดยถือเป็นครั้งแรกตั้งแต่ปี 1955 ที่รัฐบาลนำโดยพรรค LDP จะต้องบริหารประเทศโดยไม่มีเสียงข้างมากในทั้งสองสภา
• ผลการเลือกตั้งที่น่าผิดหวังนี้ส่งผลให้สมาชิกพรรคแกนนำรัฐบาลญี่ปุ่นไม่พอใจต่อการดำรงตำแหน่งของนายชิเงรุ อิชิบะ และกระตุ้นให้เกิดเสียงเรียกร้องจากสมาชิกภายในพรรค LDP ให้เขาลาออกจากตำแหน่งหัวหน้าพรรค ทั้งนี้ จากรายงานล่าสุด นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น ชิเงรุ อิชิบะ ยังยืนยันที่จะอยู่ในตำแหน่งต่อไป แม้จะตกอยู่ในสถานะที่เปราะบางมากขึ้นและเพิ่มความไม่แน่นอนทางการเมืองญี่ปุ่น เนื่องจากจำเป็นต้องพึ่งพาพรรคฝ่ายค้านในการผ่านร่างนโยบายและงบประมาณต่าง ๆ รวมถึงยังเผชิญความเสี่ยงจากการก่อกระแสต่อต้านภายในพรรค
• ด้านการดำเนินนโยบาย แม้นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น ชิเงรุ อิชิบะ มีจุดยืนเรื่องการรักษาวินัยทางการคลังและสนับสนุนความพยายามในการลดหนี้สาธารณะจำนวนมหาศาลของญี่ปุ่น รวมถึงเป็นผู้วิจารณ์นโยบาย “Abenomics” มาโดยตลอด แต่การที่พรรคร่วมรัฐบาลในขณะนี้ไม่มีเสียงข้างมากในทั้งสองสภาจะส่งผลให้พรรคร่วมรัฐบาลต้องเผชิญแรงกดดันที่เพิ่มขึ้นให้ประนีประนอมด้านนโยบายการคลังกับพรรคฝ่ายค้านที่เรียกร้องให้ลดภาษีการบริโภค (Consumption tax) แก่ครัวเรือนที่กำลังเผชิญภาระค่าครองชีพที่สูงขึ้น แม้รัฐบาลมีแนวโน้มต่อต้านการเปลี่ยนนโยบายไปสู่การกระตุ้นเศรษฐกิจครั้งใหญ่ผ่านการลดภาษีการบริโภคแบบครอบคลุมตามที่พรรคฝ่ายค้านหลายฝ่ายเสนอ เนื่องจากนายชิเงรุ อิชิบะ มองว่าภาษีการบริโภคถือเป็นแหล่งเงินทุนหลักของระบบประกันสังคม
• หากนายชิเงรุ อิชิบะ ยังดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีต่อไป การผ่านร่างนโยบายและงบประมาณต่าง ๆ อาจเผชิญกับภาวะชะงักงัน (Gridlock) และมีแนวโน้มล่าช้า เนื่องจากต้องมีการเจรจาเพื่อหาเสียงสนับสนุนจากพรรคฝ่ายค้านในแต่ละนโยบาย (Policy by policy) อย่างไรก็ดี มีความเป็นไปได้ที่นายชิเงรุ อิชิบะ อาจเปลี่ยนใจลาออกจากตำแหน่ง เนื่องจากเผชิญแรงกดดันภายในพรรค ซึ่งจะเปิดทางไปสู่การเลือกหัวหน้าพรรค LDP คนใหม่ และจะต้องมีการโหวตเลือกนายกรัฐมนตรีใหม่ในสภาผู้แทนราษฎร รวมถึงในกรณีที่พรรคฝ่ายค้านรวมตัวกันเสนอญัตติไม่ไว้วางใจ จะส่งผลให้คณะรัฐมนตรีต้องลาออกหรือต้องยุบสภาผู้แทนราษฎรเพื่อจัดการเลือกตั้งใหม่ (Snap election) ซึ่งไม่ว่าผลลัพธ์จะเป็นอย่างไร นโยบายการคลังของญี่ปุ่นมีแนวโน้มที่จะผ่อนคลายมากขึ้นในอนาคต
• สำหรับการประชุมธนาคารกลางญี่ปุ่น (BoJ) ในวันที่ 30–31 กรกฎาคมนี้ เรามองว่า BoJ จะคงอัตราดอกเบี้ยนโยบายไว้ที่ระดับ 0.5% แม้รัฐบาลญี่ปุ่นสามารถบรรลุข้อตกลงทางการค้ากับสหรัฐฯ ได้ก่อนกำหนด ซึ่งช่วยลดผลกระทบต่อเศรษฐกิจและอุตสาหกรรมยานยนต์ อย่างไรก็ตาม อนาคตของรัฐบาลอิชิบะที่อ่อนแอลงและยังมีความไม่แน่นอนในระยะสั้นนี้อาจทำให้ BoJ ยังดำเนินนโยบายการเงินแบบระมัดระวัง โดยสถานการณ์ทางการเมืองอาจเริ่มมีความชัดเจนมากขึ้นภายในไตรมาสนี้ ส่งผลให้เรายังคาดว่า BoJ จะขึ้นอัตราดอกเบี้ยนโยบายอีก 25bps สู่ระดับ 0.75% ในช่วงไตรมาส 4/2025

• ไทย: ดัชนีผลผลิตอุตสาหกรรม (MPI) และอัตราการใช้กำลังการผลิต (Capacity Utilization) เดือน มิ.ย.
• ยูโรโซน: ดัชนีเชื่อมั่นผู้บริโภค (Consumer Confidence) เดือน ก.ค. และ GDP เบื้องต้นไตรมาสาส 2/2025
• สหรัฐฯ: รายงานปริมาณการยื่นขอสินเชื่อที่อยู่อาศัย (MBA Mortgage Applications) สิ้นสุดสัปดาห์ ณ วันที่ 25 ก.ค และ GDP ไตรมาส 2/2025

ติดตามช่องทางมิติหุ้นเพื่อรับข่าวสารตลาดทุนได้ตามลิงค์ด้านล่าง

Web : https://www.mitihoon.com/
Facebook : https://www.facebook.com/mitihoon
Youtube : https://www.youtube.com/@mitihoonofficial7770
Tiktok : www.tiktok.com/@mitihoon