UOBAM Energy Transition เมื่อโลกเปลี่ยน ธุรกิจต้องปรับ โอกาสใหม่ในพลังงานสีเขียว

กฎระเบียบและนโยบายที่ขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงสู่พลังงานสีเขียว
เบื้องหลังพลังงานสะอาดที่กำลังพลิกโฉมโลกธุรกิจ ไม่ได้เกิดขึ้นเพียงเพราะกระแสโลกเพียงอย่างเดียว แต่เกิดจากแรงผลักดันที่มีพลังจากกฎระเบียบและมาตรฐานด้านความยั่งยืนระดับโลกที่กำหนดทิศทางไว้อย่างชัดเจน ส่งผลให้องค์กรที่สามารถปรับตัวได้ทันกับการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ มักจะก้าวขึ้นเป็นผู้นำในโลกยุคใหม่ ขณะที่องค์กรที่ยังไม่ให้ความสำคัญกับเรื่องดังกล่าว อาจเผชิญกับความสามารถในการแข่งขันที่ลดลงโดยไม่รู้ตัว ทั้งนี้ กฎระเบียบ และกรอบมาตรฐานสำคัญที่องค์กรต่างๆ ควรให้ความสำคัญ เข้าใจ และนำไปเป็นแนวทางในการเปิดเผยข้อมูลและการพัฒนาที่ยั่งยืน อาทิ

Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM)
เป็นมาตรการที่ให้ความสำคัญกับการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในสหภาพยุโรปและประเทศคู่ค้า โดยเป้าหมายสู่การเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ตลอดจนป้องกันปัญหาการรั่วไหลของคาร์บอน (Carbon Leakages) ซึ่งจะกำหนดให้มีการเก็บค่าธรรมเนียมจากผู้นำเข้าสินค้าประเภทที่มีการปล่อยคาร์บอนในกระบวนการผลิตสูง (ที่มา:สถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วยอึ๊งภากรณ์)

EU Deforestation Regulation (EUDR)
เป็นกฎหมายของสหภาพยุโรปด้านการนำเข้าสินค้าที่มีส่วนในการตัดไม้ทำลายป่า ซึ่งบังคับใช้กับผู้ประกอบการและผู้ค้าที่มีการนำเข้าหรือส่งออกสินค้าไปยังสหภาพยุโรป เพื่อหยุดยั้งการตัดไม้ทำลายป่า และเพิ่มสัดส่วนสินค้าโภคภัณฑ์ที่ “ปลอดจากการตัดไม้ทำลายป่า” ในตลาด   ทั่วยุโรป รวมถึงลดการปล่อยคาร์บอนจากสหภาพยุโรป (ที่มา:European Commission)

Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD)
เป็นกรอบการเปิดเผยข้อมูลทางการเงินที่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ซึ่งเป็นคำแนะนำที่ช่วยให้บริษัททั่วโลกคำนึงถึงโอกาสและความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ อันอาจส่งผลกระทบต่อผลการดำเนินงานของบริษัท อีกทั้งยังเป็นประโยชน์ต่อ   นักลงทุนในการประเมินมูลค่าหลักทรัพย์ได้แม่นยำมากขึ้น ซึ่งจะนำไปสู่การจัดสรรเงินลงทุนอย่างมีประสิทธิภาพ (ที่มา:สำนักงาน ก.ล.ต.)

Taskforce on Nature-related Financial Disclosures (TNFD)

               เป็นกรอบการเปิดเผยข้อมูลทางการเงินที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติ โดยกำหนดให้องค์กรจะต้องระบุ ประเมิน วัดผล และเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับการพึ่งพิง ผลกระทบ ความเสี่ยง และโอกาสที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติ ได้แก่ ผืนดิน มหาสมุทร แหล่งน้ำดี และชั้นบรรยากาศ (ที่มา:SET Sustainability)

               ในยุคที่การลงทุนต้องคำนึงถึงความยั่งยืนเป็นหัวใจสำคัญ กฎระเบียบและนโยบายด้านสิ่งแวดล้อม ไม่เพียงแต่ขับเคลื่อนธุรกิจสู่พลังงานสีเขียว แต่ยังกลายเป็นตัวชี้วัดความน่าเชื่อถือและศักยภาพในการเติบโตขององค์กร ดังนั้น นักลงทุนที่เข้าใจและติดตามกรอบเหล่านี้จะสามารถตัดสินใจลงทุนได้อย่างแม่นยำมากขึ้นและสร้างโอกาสรับผลตอบแทนอย่างยั่งยืนในระยะยาว

ผลกระทบและการปรับตัวของภาคธุรกิจไทย

                จากมาตรการและนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมที่กล่าวมา จะเห็นได้ว่า “กฎระเบียบสีเขียว” เป็นทั้งโอกาสและความเสี่ยงสำหรับผู้ประกอบการไทย เนื่องจากธุรกิจที่สามารถปรับตัวได้ก่อนย่อมได้รับผลบวกทั้งในด้านภาพลักษณ์ ความเชื่อมั่นจากผู้บริโภค และความสามารถในการแข่งขันในตลาดที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว อย่างไรก็ตาม ยังมีหลายภาคธุรกิจที่ต้องเผชิญกับแรงกดดันจาก Energy Transition โดยเฉพาะภาคพลังงานและภาคขนส่ง ซึ่งเป็นอุตสากรรมเป้าหมายของนโยบายลดก๊าซเรือนกระจกของไทยที่ระบุไว้ในแผนปฏิบัติการด้านการลดก๊าซเรือนกระจกของประเทศ ในปี 2021 – 2030

               จากข้อมูลพบว่า อุตสาหกรรมพลังงานในประเทศไทยปล่อยก๊าซเรือนกระจกมากที่สุดถึง 70% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในประเทศทั้งหมด ดังนั้น ภาครัฐจึงมีแผนพัฒนาประสิทธิภาพการใช้พลังงานในสาขาต่าง ๆ พร้อมกับปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานของระบบพลังงานให้สอดคล้องกับแนวคิด Energy Transition ตามแนวทาง 4D 1E ซึ่งประกอบไปด้วย

• Digitalization: การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลที่ทันสมัย เช่น ยกระดับโครงสร้างพื้นฐาน โครงข่ายไฟฟ้า และเทคโนโลยีกักเก็บพลังงาน
• Decarbonization: การลดคาร์บอนผ่านการส่งเสริมพลังงานหมุนเวียนจากแสงอาทิตย์ ชีวมวล และชีวภาพ
• Decentralization: การกระจายศูนย์โดยสนับสนุนให้มีการจัดตั้งโรงไฟฟ้าชุมชน สร้างความสมดุลของพื้นที่ไฟฟ้าไปทั่วทุก ภูมิภาคของประเทศ
• De-Regulation: การลดกฎระเบียบ เพิ่มความยืดหยุ่น ช่วยลดต้นทุนผู้ประกอบการ เพื่อให้เกิดการพัฒนานวัตกรรมด้านพลังงาน
• Electrification: ส่งเสริมให้เกิดการใช้ไฟฟ้าเป็นพลังงานหลัก ทั้งการส่งเสริมและขยายระบบโครงข่ายรถไฟฟ้า ควบคู่ไปการส่งเสริมยานยนต์ไฟฟ้า

(ที่มา: Economic Pulse ธนาคารแห่งประเทศไทย)

                ในขณะที่อุตสาหกรรมคมนาคมขนส่งเป็นอีกอุตสาหกรรมหนึ่งที่พบว่า ปล่อยก๊าซเรือนกระจกกว่า 30% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในประเทศทั้งหมด จึงเป็นที่มาของของนโยบาย EV 30@30 ที่กำหนดเป้าหมายผลิตรถยนต์ไฟฟ้าประเภท ZEV (Zero Emission Vehicle) ให้ได้อย่างน้อย 30% ภายในปี 2030 ซึ่งเป็นความท้าทายและสัญญาณที่ชัดเจนว่าอุตสาหกรรมยานยนต์ไทยกำลังเดินหน้าสู่การเปลี่ยนผ่านครั้งสำคัญ (ที่มา: TDRI)

               ท่ามกลางความท้าทายจากการเปลี่ยนผ่านสู่พลังงานสะอาด  หลายองค์กรชั้นนำกำลังปรับโมเดลธุรกิจครั้งใหญ่ ไม่ว่าจะเป็นการหันมาใช้พลังงานทางเลือกมากขึ้น หรือการนำเทคโนโลยีลดการปล่อยคาร์บอนมาประยุกต์ใช้ เช่น Carbon Capture and Storage (CCS) ซึ่งเป็นหนึ่งในแนวทางที่ได้รับความสนใจทั่วโลก โดยในประเทศไทย บริษัท ปตท.สำรวจและผลิตปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) ได้เป็นผู้ริเริ่มโครงการนำร่องด้าน CCS โดยร่วมกับ Japan Organization for Metals and Energy Security (JOGMEC) เพื่อประเมินศักยภาพชั้นหินธรณีวิทยาบริเวณอ่าวไทยตอนบนสำหรับการกักเก็บคาร์บอนไดออกไซค์ โครงการนี้มีเป้าหมายเพื่อสนับสนุนการลดปริมาณการปล่อยคาร์บอนในพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (EEC) ซึ่งถือเป็นหนึ่งในพื้นที่ยุทธศาสตร์ด้านเศรษฐกิจของไทย และเป็นตัวอย่างของการปรับตัวเชิงรุกที่อาจสร้างผลกระทบเชิงบวกทั้งต่อสิ่งแวดล้อมและความสามารถในการแข่งขันของธุรกิจในระยะยาว (ที่มา: PTTEP)

นอกจากนี้ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ได้วางแผนระยะยาวในการพัฒนาเทคโนโลยี Carbon Capture, Utilization & Storage (CCUS) เพื่อดักจับ ใช้ประโยชน์ และกักเก็บคาร์บอนในพื้นที่โรงไฟฟ้าน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น และโรงไฟฟ้าแม่เมาะ จังหวัดลำปาง  ให้เป็นพื้นที่พลังงานสีเขียว ผ่านการศึกษาศักยภาพการผลิตไฟฟ้าจากแหล่งพลังงานสะอาดหลากหลายรูปแบบ ได้แก่ พลังงานชีวมวล พลังงานแสงอาทิตย์ พลังน้ำแบบสูบกลับ และเชื้อเพลิงไฮโดรเจน เพื่อมุ่งเปลี่ยนผ่านสู่พลังงานสะอาดอย่างยั่งยืน ซึ่งเป็นอีกหนึ่งตัวอย่างของการปรับตัวเชิงระบบที่อาจสร้างผลกระทบเชิงบวกทั้งต่อสิ่งแวดล้อมและเศรษฐกิจในระยะยาว(ที่มา: EGAT)

                สุดท้ายนี้ การเปลี่ยนผ่านสู่พลังงานสะอาดไม่ใช่ภารกิจของรัฐบาลหรือองค์กรขนาดใหญ่เท่านั้น แต่นี่เป็นบทบาทของเราทุกคน ในฐานะผู้มีส่วนร่วมในโลกใบนี้ การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวยังเปิดโอกาสให้เรามองหาแนวทางการลงทุนที่สอดคล้องกับอนาคตที่ยั่งยืน โดยเฉพาะการลงทุนในธีม ESG และบริษัทที่มุ่งเน้นการลดการปล่อยคาร์บอน หนึ่งในทางเลือกที่น่าสนใจคือการลงทุนผ่านกองทุนรวมที่ได้รับสัญลักษณ์ Low Carbon Designation™ ซึ่งผ่านการประเมินโดย Morningstar ว่ามีความเสี่ยงต่ำในการเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ โดยกองทุนเหล่านี้ต้องมีคะแนน Carbon Risk Score เฉลี่ยในรอบ 12 เดือนต่ำกว่า 10 คะแนนและมีการลงทุนในเชื้อเพลิงฟอสซิลน้อยกว่า 7% ของมูลค่าทรัพย์สินเฉลี่ยในช่วงเวลาเดียวกัน (ที่มา: Morningstar Thailand)

                หากคุณกำลังมองหาทางเลือกการลงทุนที่สอดคล้องกับแนวทางการพัฒนาอย่างยั่งยืนกองทุน UGSTAR-M : กองทุนเปิด ยูไนเต็ด โกลบอล สตาร์ อิควิตี้ ฟันด์ (หน่วยลงทุนชนิดเพื่อผู้ลงทุนทั่วไป) เป็นกองทุนรวมที่ได้รับสัญลักษณ์ Low Carbon Designation™ ซึ่งสะท้อนถึงความเสี่ยงต่ำในการเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ กองทุนนี้มีระดับความเสี่ยงอยู่ที่ ระดับ 6 – เสี่ยงสูง โดยเน้นลงทุนในกองทุนหลักคือ Robeco Global Stars Equities IL USD ซึ่งมีเป้าหมายในการสร้างผลตอบแทนที่ดีในระยะยาว พร้อมส่งเสริมการลงทุนที่คำนึงถึงปัจจัยด้าน ESG สิ่งที่โดดเด่นคือ กองทุนหลักมีความตั้งใจที่จะมีฟุตพริ้นท์ด้านสิ่งแวดล้อม (Environmental Footprint) ที่ดีกว่า Benchmark และนำปัจจัยด้าน ESG มาใช้เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการคัดเลือกหลักทรัพย์อย่างจริงจัง นอกจากนี้ กองทุน UGSTAR ยังได้รับการจัดอันดับ 4 ดาวจาก Morningstar ซึ่งเป็นการรับรองคุณภาพในด้านการบริหารจัดการและผลตอบแทนเมื่อเทียบกับกองทุนในกลุ่มเดียวกัน (ที่มา: UOBAM)